Met welk verzet op je handbike ga je een berg op?

Denk je aan bergje op dan denk je aan verzet. Maar wat is dat nou eigenlijk en waarom is het belangrijk?

Je hebt jezelf een doel gesteld namelijk het beklimmen van een berg en wellicht wel de berg van de Handbike Battle. Om een berg te kunnen beklimmen is niet alleen een goede conditie belangrijk maar ook het juiste verzet. Heb je alleen geen idee wat dat betekent en waarom dat dan zo belangrijk is. Ik leg je in dit artikel uit wat het is en waarom het verstandig is om er aandacht aan te besteden.

Wikipedia: Verzet is de afstand die een fiets (in dit geval ook een handbike) aflegt als de pedalen een keer worden rondgedraaid. Het verzet is gelijk aan de omtrek van het aangedreven wiel, vermenigvuldigd met het aantal tanden op het kettingblad (bij de pedalen) en gedeeld door het aantal tanden van het kettingwiel (aangedreven wiel).

Zoals hierboven geschreven staat bepaalt het verzet hoe snel het wiel draait, oftewel hoeveel meter je aflegt als je de handvatten 1 keer rond laat gaan. In het vlakke Nederland bieden de versnellingen op een handbike voldoende mogelijkheden om al naar gelang de omstandigheden een passend verzet te kiezen. Zoals in deze voorbeeldsituatie hieronder: Je bent aan het handbiken met 20 km/uur op een handbike met 26”wielen en elke seconde gaan je handvatten 1,5 keer rond (90 keer per minuut). Het wiel gaat dan ongeveer 2,8 keer per seconde rond. Het wiel draait dan 1,9 keer sneller dan de cranks. Dit kan bijvoorbeeld als je een kettingblad van 36 tanden gebruikt in combinatie met het 19 tands kettingwiel op de cassette (vaak ergens in het midden te vinden). Je legt dan per omwenteling 3,7 meter af, dus dat is dan je verzet.

Maar wat betekent dit voor een handbiker die komend jaar de Handbike Battle wil gaan doen of een beroemde col in Frankrijk wil gaan beklimmen? Op een helling heeft je handbike sterk de neiging om bergafwaarts te willen rijden. Als je juist de helling op wilt rijden moet je hier dus tegenin gaan. Hoe steiler de helling, hoe lastiger dit is en ook gewicht speelt een belangrijke rol. Om een helling op te rijden ligt de snelheid laag en is het belangrijk dat je bij deze lage snelheid de handvatten goed rond kunt blijven draaien, anders kun je niet op een goede manier kracht zetten. Het verzet moet dan dus klein zijn, oftewel per omwenteling wil je een beperkt aantal meters afleggen. De verhouding tussen de kettingbladen , oftewel het aantal tanden van het kettingblad bij de pedalen gedeeld door het aantal tanden van het kettingwiel op de cassette*, is daarbij dus een bepalende factor. Deze breuk (aantal tanden van het kettingblad gedeeld door aantal tanden van het blad op de cassette) moet bij een beklimming zo klein mogelijk zijn, dus een klein kettingblad op de cranks gedeeld door een het grootste blad op de cassette levert het beste klimverzet op als het echt steil wordt.

Als voorbeeld de volgende situatie: Er ligt een helling met een flink stijgingspercentage voor je en je hebt al een behoorlijke beklimming achter je. Je doet je uiterste best en je rijdt met 5km/uur de helling op. Om efficiënt te kunnen blijven draaien heb je een trapfrequentie van 60 keer per minuut nodig (1 keer rond per seconde), anders wordt de belasting op spieren en gewrichten teveel. Een verzet van 1,38meter is dan nodig, oftewel 1,38 meter leg je dan af bij één omwenteling. De tandwielverhouding die ervoor kan zorgen dat je dit verzet kunt trappen is dan 1:0,7. Als je een 22T kettingblad hebt op de crank en je gebruikt een 34 tands kettingblad op je cassette dan heb je dit bereikt.

Niet alle handbikes zijn uitgerust met een dergelijk verzet, het is vaak de kleinst mogelijk verhouding die je kunt halen, oftewel de combinatie van kleinste kettingwiel op de cranks met het grootste kettingwiel op de cassette (aan het blad het dichtst bij de spaken). Het is vrij eenvoudig te controleren op je handbike of je het juiste verzet hebt om een helling te beklimmen. In de kettingbladen staat een getal gestanst waarop af te lezen is hoeveel tanden een blad heeft. Klinkt dit wellicht wat ingewikkeld, laat mij je dan helpen. Ik kan je helpen om je het juiste advies te geven betreffende je verzet en om je handbike aan te passen.

 

*cassette: Een cassette (ook wel “pignon” genoemd) bij een handbike, is de verzamelnaam voor alle kettingwielen van het voorwiel, gebruikt in de kettingaandrijving.

Geef een antwoord